Tüketici Rehberi
Bilinçli Alışverişte Temel İlkeler
Bilinçli Alışveriş :
Daha iyi bir yaşam için ihtiyaç duyulan yüksek kalitedeki mal ve hizmetleri düşük fiyata satın alarak, para, zaman, enerji vb. kaynaklardan üst düzeyde yarar sağlamaktır.
Bilinçli alışveriş;
• Alışverişin planlanması,
• Alışverişin yapılması ve
• Yapılan alışverişin değerlendirilmesi
Olmak üzere üç aşamada gerçekleştirilen ekonomik bir faaliyettir.
Alışverişin Planlanmasında izlenmesi Gereken Adımlar :
1- İstek ve ihtiyaçların seçimi, alışverişin planlanmasında ilk adımdır ve çok önemlidir. Çünkü kaynaklar kıt, ihtiyaçlar ise sonsuzdur. Sınırlı kaynaklarla sonsuz ihtiyaçlar arasında bir denge kurabilmek için ihtiyaçlar arasından bir seçim yapmak zorunluluğu vardır.
2- Alışverişin planlanması aşamasında iyi organize edilmiş ön bilgiye ihtiyaç vardır. Böylece satın alınacak malın kullanım yerine göre hangi kalitenin uygun olduğu, piyasadaki çeşitler, kullanım ve bakım özellikleri hakkında alışverişten önce bilgi edinilebilir.
3- Alışverişin planlanmasında ihtiyaçların karşılanması amacıyla kullanılacak gelir ve diğer kaynakların miktarının belirlenmesi ve planlanması gerekir.
4- Sahip olunan gelirin nasıl harcanacağının planlanması gerekir. Ancak alışverişte bilgi, davranış ve zaman da para kadar önemli birer unsurdur. Bu nedenle satın alınacak malların kalitesi, fiyatı, ne zaman alınırsa uygun olacağı hakkında bilgi edinirseniz ve dikkatli olursanız alışveriş sonucu daha memnuniyet verici olur.
5- Alışveriş için en uygun zamanı belirleyiniz. Eğer mümkünse alışverişi çarşı ve dükkanların tenha olduğu gün ve saatlerde yapınız.
6- Planlama aşamasında mutlaka bir alışveriş listesi hazırlayınız. Alışveriş listesi neyin ne miktarda satın alınacağını gösterir. Böylece unutmayı ve plan dışı satın almayı önler ve zamandan tasarruf sağlar.
Alışverişte Dikkat Edeceğiniz Hususlar
7- Bir ürünün reklamından veya uluslararası bir markayı taşımasından etkilenerek tercih edilmesi yerine; fiyat, kalite, işlevsellik, servis istasyonu sayısı gibi faktörleri dikkate alarak piyasa araştırması yapmalısınız ki ödediğiniz bedelin karşılığını alasınız.
8- Yapacağınız piyasa araştırması sonucunda, yabancı ürünlerle aynı kalitede olan Türk Mallarının tercih edilmesi, sizin ekonomik çıkarınız olduğu kadar, ülke sanayiinin gelişmesi açısından da önemlidir.
9- Özellikle dayanıklı tüketim mallarını alırken ürünün kalitesine ve işlevlerine mi yoksa markasına mı para ödediğinizi kendinize sorun.
10- Her uluslararası markayı taşıyan ürünün kaliteli olduğu yanlış bir ön yargıdır. Pişman olmak istemiyorsanız alışverişten önce daha çok araştırma yapınız.
11- "Yerli Malı Ürün" almak yerine, ithal mal hayranlığı ve yabancı marka özentisi sonucu özellikle genç tüketicilerin zaman zaman niteliksiz malları satın almaları sonradan pişman olmalarına yol açmaktadır.
Alışverişin Yapılması Sırasında İzlenmesi Gereken Adımlar :
1- Plan dışı harcama yapmamak için alışverişe yorgun ve aç çıkmayınız.
2- Alışverişe mutlaka alışveriş listesi ile çıkınız.
3- Malın fiyat ve kalitesini değişik yerlerden araştırmadan satın almayınız.
4- Satın alınacak mallardan beklenen yarar ve hizmeti daima akılda tutunuz.
5- Fiyatı uygun olan mallar arasında; Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzu, garanti belgesi veya standarda uygunluk (TSE) markası olanı tercih ediniz.
6- Satın alınacak malın çeşidine göre kullanım ve bakım özelliklerini öğreniniz.
7- Alışverişi, tekrar tekrar geri dönmeler olmayacak, ağır maddeler en son alınacak şekilde yapınız.
8- Satıcının ve birlikte alışverişe çıkılan kişiler varsa bunların sözlerini temkinle karşılayınız ve plana sadık kalmaya çalışınız.
9- Tartı ve ölçü araçlarının doğru kullanılmasına dikkat ediniz.
10- Alışveriş için makul ölçülerde kalite ve çeşitte mal bulunduran, etiketleri ve malların teşhir şekli alışverişe yardımcı olan mağazaları seçiniz.
Yapılan Alışverişin Değerlendirilmesi Aşamasında Daha Sonraki Alışverişlerden Sağlanacak Yararı Artırmak İçin Tüketici Kendine Bazı Sorular Sorarak Gerçekçi Bir Değerlendirme Yapmalıdır.
Değerlendirmede Yer Alacak Sorular :
1- Satın alınan mal ya da hizmete gerçekten ihtiyaç var mıydı?
2- Tasarlanan amaca hizmet etti mi?
3- İhtiyaç ve istekler yeterli ölçüde tatmin edildi mi?
4- İhtiyaca uygun kalite seçilebildi mi?
5- Malın satın alınmasında kullanılabilecek tüm bilgilerden yararlanıldı mı?
6- Satın alınan malın kullanımı ve bakımı istenen şekilde gerçekleşebiliyor mu?
7- Kişisel ve piyasa imkanları göz önüne alınarak alışveriş için en uygun zaman seçilebildi mi?
Eğer belirtilen bu soruların cevabı "EVET" ise alışverişi en uygun biçimde gerçekleştirmişsiniz demektir.
Bir Sorunla Karşılaşmanız Durumunda Aşağıdaki Kurumlara Başvurabilirsiniz
1- Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri: 81 İl merkezinde Sanayi ve Ticaret İl Müdürlükleri ve İlçelerde Kaymakamlıklar bünyesinde faaliyettedir.
2- İllerde Sanayi ve Ticaret Müdürlükleri
3- T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü
4- Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli Asliye Hukuk veya Ticaret Mahkemeleri
5- Tüketicinin Korunmasına yönelik faaliyet gösteren dernek veya vakıflar.