Yumurtalık (Ayas), Adana ilinin bir ilçesi… Adana merkeze 80 km, Ceyhan’a ise 30 km uzaklıkta. İlçe nüfusu yaklaşık 5 bin. Bu sayı yaz aylarında 50 binlere ulaşır. Yumurtalık sizi önce ayçiçeği tarlaları ile karşılar sonra tarlalar arasından geçerek ulaştığınız sahili güzel deniziyle…. Bu muhteşem sahilde Türkiye’nin en uzun yaz sezonunu geçirebilme olanağına sahipsiniz ve artık tarihi ve doğal güzellikleri ile Yumurtalık sizi konuk etmeye hazırdır….
Adana’da Deniz Var mı?
Adana’da deniz var mı sorusunu hâlâ az da olsa duyuyoruz. Oysa ki Yumurtalık denince akla ilk önce denizin geldiğini söyelesek abartmış sayılmayız. Deniz, balık ve tarih… Bunca güzelliğine karşın yalnızlığa terkedilmiş bir ilçe… Bu haliyle bile şairlere esin kaynağı olmaya hazır, davetkar… Son yıllarda her güzel kentte olduğu gibi, betonlaşma çabası Yumurtalık’ta da var. Önlem alınmazsa, beton yığınları bu cenneti yavaş yavaş çirkinlik abidesine çevirecek… Hem de her yıl Caretta Caretta’ların bıraktıkları yumurtaların, kameralarla çekildiği törenlere rağmen… Ah pek az kişi bilir bunları.
Yumurtalık (Ayas), İskenderun körfezinin kuzeyinde, M.Ö. 4. yüzyılın son çeyreğinde Büyük İskender’in Pers İmparatoru Dara’yı yenmesinden sonra bir liman şehri olarak kurulmuş. Ayas Sur ve Kalesi(Asur), Süleyman Kulesi , Marco Polo İskelesi ve Kız (Atlas) Kalesi önemli eserleri… Süleyman Kulesi, Kanuni Sultan Süleyman zamanında yapılmış. Ana gövdesinden kat kat yükselen kule, denizden gelebilecek saldırıları önceden öğrenebilmek için tasarlanmış. Silahlı Ayas Kulesi olarak bilinmesinin nedeni de askeri amaçla yapılmış olmasındandır.
Ayas, 11. YY. dan itibaren ünlü bir ticaret limanı olmuş. Biri karada, biri limandaki ada olmak üzere iki kale inşa edilmiş. Kız Kalesi (Atlas); Yumurtalık (Ayas) limanına yanaşan gemilere ek hizmet binası olarak tasarlanmış.
Marco Polo İskelesi, Marco Polo’nun 1269 yılında Yumurtalık(Ayas)’ı ilk ziyaret ettiğinde geldiği iskeledir. Son 60 yıla kadar tahıl ticaretinin yapıldığı işlek bir limanmış. Yumurtalık(Ayas)’ta Hititlerin Kiziwatra ve Arzava Krallıklarının kurulduğu coğrafya da Persliler devrinde ve Bizanslılar devrinde liman şehri olarak kullanılmış. Şehir girişine yaptırılan Kale ve Liman Kalesi günümüze kadar gelmiştir.
Lise yıllarımdan beri yaz tatillerim hep Yumurtalık ‘ta geçer. Çocuklarım da yazları Yumurtalık sahillerinde büyüdü. O yıllardan bugüne dek Yumurtalık’ın gelişimini hep izledim. Gelişme başlığı altında beton yığınına dönüşünü de…El değmemiş sahil şeridi ve muazzam denizinin yüzyıllar önce” tanrıları bile kendine çektiği” muhteşemliği ile büyüleyici özelliğini hala koruyor. Yumurtalık kumsalları, 4 milyon yıldır bu bölgede yaşayan, dünyada sadece 1000 çift olan Yeşil Deniz Kaplumbağalarının dünya popülasyonunun % 60’ına (600 çift) ve birçok Caretta Caretta ‘ya ev sahipliği yapıyor. 1271 yılında ikinci kez gelen ünlü gezgin Marco Polo’nun da uzun bir deniz yolculuğundan sonra karaya ilk çıktığı ve kayıtlarında “Laizzo” , “Ajezzo” olarak bahsettiği muhteşem kent YUMURTALIK…
Hekimliğin babası sayılan Hipokrat, bu kentte ilk hastaneyi kurmuştur. Venedikli tacirler,
kente Aiazzo (daha sonra Ayas) ismini vermiştir. Burada tıpla ilgili ilklerin yaşanması tesadüf değildir. Onlar, Ayas ‘ta (Yumurtalık, Aigeani) tanrıdan aldıkları mucizevi ruhla mesleklerini uygulardı. Hatta, St.Cosmos ve St. Damion (ikiz kardeşler), hastanın yaralanan bacağı yerine , yeni ölmüş bir Etiyopyalının bacağını aşıladılar. Tıbba ışık tuttular. Dünya tarihinde “ilk organ nakli” M
.Ö. 287 yılından önce Aigeai’de (Ayas, Yumurtalık) gerçekleştirilmiştir.
Yumurtalık Ayas Plajı Adana’nın ilk ve tek Mavi Bayraklı plajıdır. Çevre bilinçlendirme etkinlikleri devam etmektedir. Yumurtalık’ın Beyazevler (Yüzevler) bölümündeki plajı benim yaz aylarımın geçtiği, yaklaşık 1 km uzunluğunda sessiz, sakin bir sahil. Bazen kumsalda sadece siz olursunuz. Kumsalda oturup ufka baktığınızda o panoramik görüntü sizi içine çeker. Dünyanın sadece kumsal, deniz ve sizden ibaret olduğunu düşündürür. Denizin zemini tamamen kumdur ve yavaş yavaş derinleşir . İki tarafınızda sıralanan kayalıklar bize üzerine çıkıp güneşlenme olanağı sağlamıştır. Zaman zaman da o kayalıklardan denize atlamak en büyük zevkimizdir. Akşamüstü Beyaz Restaurant & Cafe’de oturup çay içmenin, akşamları balık yemenin keyfi de pek güzel. Deniz ayaklarınızın altında…
Türkiye’deki hemen hemen tüm sahilleri bilirim. Çok güzel sahillerimiz var. İnanın Yumurtalık sahillerini çok kişi bilmez . Belki de çok bilinmediği için , Yumurtalık bugüne dek el değmemiş güzelliğini koruyabildi. Yumurtalık’a genellikle yerli turist gelir. Son yıllarda konaklama seçenekleri arttı, güzel oteller yapıldı. Ama benim favorim, o eski sokak aralarındaki güzel pansiyonlar. Bir de Yumurtalık insanının misafirperverliği ve sıcakkanlılığı ile birleşince tadına doyum olmuyor.
Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı’yla ve termik santralle sürekli gündemde olan bir ilçe Yumurtalık.
Bölgenin geçtiğimiz yıllarda Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca koruma altına alınması ile gidişatı değişmeye başladı.Yumurtalık’a bağlı köylerin sit alanı ilan edilmesi önümüzdeki yıllar için umut verici.
Parklarda ve devlet binalarının bahçelerinde binlerce yıllık heykeller var. Açık hava müzesi gibi.
Yumurtalık Belediyesi Marco Polo ismiyle anılan tarihi limana ünlü gezginin heykelini dikecekmiş.
Deveciuşağı köyündeki lagünleri de görmenizi tavsiye ederim. Akdeniz ‘in en doğusunda kalmak Yumurtalık için bir avantaj olmuş. Bozulmadan “tatil kasabası” özelliğini koruyabilmiş.Eğer bu taraflara yolunuz düşerse Yumurtalık’ta denize girmeden ve sahilde balık yemeden geçip gitmeyin derim. Beyaz Restaurant & Cafe ‘de lagos, çupra, levrek,kefal ve lüfer tercih edilen balıklar arasında. Tabii ki Adana kebap da yiyebilirsiniz.
Benden söylemesi…….
Demet GÜNGÖR
imgelem.com.tr
(Editör)