Cemal Bingöl (1912-1993)
Türkiye’nin ilk soyut resim ustalarından ressam Cemal Bingöl, 15 Kasım 1912’de Erzurum’da doğdu. İlk ve Orta öğrenimini Erzurum’da tamamladı. Ortaokul yıllarında resim öğretmeni olan ressam Eşref Üren’in yönlendirmesiyle ve resme olan yeteneğiyle ilk çalışmalarını yaptı. 1937’de Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’nden mezun oldu. Kars, Yozgat ve Ankara’da resim öğretmenliği yaptı.
Geometrik ve soyut resimleriyle tanınan, başkent çevrelerinde soyut sanatın öncüsü olarak adından sıkça söz edilen Cemal Bingöl ilk resim derslerini Eşref Üren’den almıştır. 1948’de Paris’e giderek iki yıl Lhote’un atölyesinde çalışmış ve onun etkisiyle geometrik kurgu içinde renk ve lekeyi özgürce kullandığı figüratif çalışmalar yapmıştır.
Cemal Bingöl, Ankara’ya döndüğü yıllarda 1950’li yılların soyutlamacı eğilimlerinden etkilenerek soyut geometrik formların uyumuna yönelir. Özellikle birbirini kesen ya da üst üste oturan dörtgenlerle geometrik kompozisyonlar kurgular.
Sanatçının fırça kullanım tarzı 1948’de kaligrafik olarak nitelenir. 1949’dan sonra benimsediği soyu geometrik tarzı geliştirmek için hat ve İslam kaligrafisinin çizgi ritmine dayalı özelliğinden yararlandığı görülür. Statik görünüm arzeden çalışmalarında akılcı bir biçimde öğeler arıtılır; kullanılan renkler son derece sınırlanarak boyaların dokusal özelliklerine yer verilmez. Disiplinli, matematiksel, az renk ve düz boyama, olabildiğince sade geometrik formlarla fakat sürpriz sayılacak bir motifle sonlandırdığı eserler yapar.
26 Halil Akdeniz, T.C. Merkez Bankası Sanat Koleksiyonu, C.2, Ankara 2004, s.77.
Hazırlayan
Nazlı ŞAHİN
Kaynak: https://www.imgelem.com.tr/cemal-bingol/