Bedri Rahmi Eyüboğlu (1911-1975)
Şair, yazar ve ressam Bedri rahmi Eyüboğlu, 1911 yılında Giresun’un Görele ilçesinde doğdu. Babası kaymakam Mehmet Rahmi Bey ve Lütfiye Hanım çiftinin beş çocuğundan ikincisidir. Asıl adı Ali Bedrettin’dir. Çocukluğu babasının görevinden dolayı değişik yerlerde geçti. Babası, 1925’te Trabzon milletvekili seçilince aile de Trabzon’a yerleşti. Trabzon Lisesi’nde okurken, ünlü ressam Zeki Kocamemi okula resim öğretmeni olarak atandı ve ondaki yeteneği keşfetti. Bedri Rahmi, ilk şiirlerini de Trabzon Lisesi’nde okurken yazdı.
Zeki Kocamemi, Nazmi Ziya ve İbrahim Çallı‘nın öğrencisi olan Bedri Rahmi’nin üzerinde, özellikle Zeki Kocamemi’nin etkisi büyük olmuştur. 1932‘de eğitim için Paris’e gitmiş ve 1933’de dönmüştür. Paris dönüşü önceleri Dufy ve Matisse gibi sanatçıların etkisinde eserler yapan, izlenimci bir renk anlayışı gösteren Bedri Rahmi, 1930’lu yıllarda, tamamen bilinçli olmamakla birlikte halk sanatı kaynaklarına ilgi duymuş, bu yaklaşımı git gide daha istekli bir ulusal resim oluşturma çabasına dönmüştür.
1940’lar süresince bir yandan renkçi bir anlayışla manzara ve portreler yaparken bir yandan da , o yıllarda çıktığı Yurt Gezileri’nin etkisiyle hat sanatı, halı sanatı gibi geleneksel dallarda araştırmalara başlamıştır. Bu yöndeki faaliyetleri, eserlerine gitgide daha fazla yansımış ve halı, kilim, çini, yazma, hat sanatı-kaligrafi, minyatür, onun başlıca renk repertuarı halini almıştır.
Sanatçı 1959-60’lardan itibaren yavaş yavaş soyut sanata da yönelmiştir. Bunda, o yıllarda yaptığı Amerika gezisi de etkili olmuştur. Bedri Rahmi’nin hat sanatından etkilendiğini gösteren doğrudan örnekler 1955-65 yılları arasında yaptığı duvar panolarında açıklıkla izlenebilmektedir. Bu örneklerde sanatçı, hat sanatından etkilenerek aldığı motifleri, kendine özgü bir üsluplaştırma ile ayrıntılardan ayıklayıp yalınlaştırmış, duvara çimento, alçı ve mozaikle uygulamıştır.
Bu kompozisyonlarında özellikle ünlü hattat Ahmed Karahisari’nin etkisi gözlenmektedir. Yaşamı boyunca Anadolu kaynaklı motiflere ve halk sanatı örneklerine ilgi duyan Bedri Rahmi, Anadolu duyarlılığını; yağlı boya, gravür, mozaik, seramik gibi değişik teknikler deneyerek yansıtmayı amaçlamış, çok yönlü bir sanatçımızdır.
Kaynakça:
Esin Dal, “Bedri Rahmi Eyüboğlu”, Eczacıbaşı Sanat Ansklopedisi, C.1, İstanbul 1997, s.572-573.
Hazırlayan
Nazlı ŞAHİN