Aşık Veysel ŞATIROĞLU’NUN Hayatı, Sanatı ve Eserleri

Anadolu toprakları sayısız ozan, şair yetiştirmiştir. Bunlar arasında Aşık Veysel, küçük yaşta gözlerini kaybetmesi v ile daha da önemli bir kişiliktir. Görme engelli bir halk ozanı olması elbette tek başına belirleyici değildir. O zaten genel anlamda çok üstün meziyetleri olan, üretken bir sanatçıdır. Kara Toprak, Uzun İnce Bir Yoldayım gibi sözlerini yazdığı ve besteleyip söylediği türküleri hiç unutmayacağız. Türk milletinin hiç eksilmeyen bir sevgiyle bağrına bastığı Aşık Veysel, ölümsüz bir sanatçımızdır ve kalbimizdeki yeri her zaman kalıcıdır. Bu yazımızda büyük halk ozanımız Aşık Veysel Şatıroğlu kimdir, kısaca hayatı ve eserlerine değineceğiz. Aşıklık geleneğinin son temsilcilerinden biri olarak kabul edilen Aşık Veysel ŞATIROĞLU hakkında kısa bilgiler…

Âşık Veysel Şatıroğlu Kimdir? Kısaca Hayatı ve Eserleri

Âşık Veysel Şatıroğlu, 1894 yılında Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde doğdu. Annesi Gülizar, babası çiftçi Ahmet’tir. Veysel 7 yaşındayken çiçek hastalığı nedeniyle iki gözünü de kaybetti.  Veysel’in başına gelen bu acı olaydan önce de aynı hastalık yüzünden iki kız kardeşi yaşamını yitirmişti.

Çiçek hastalığı, kardeşlerinin ölümü ve gözlerini tamamen kaybetmesi Veysel’in ruhunda derin izler bırakır. Bu olayı çeşitli konuşmalarda sürekli dile getirmiştir.  Babası ona vaktini geçirmesi, oyalanması için bir bağlama satın alır. Veysel, ilk saz derslerini Çamışıhlı Ali Ağa’dan (Âşık Alâ) almıştır.

1921 yılında annesini, bir yıl sonra da babasını kaybeden Aşık Veysel, bağ, bostan işleriyle uğraşıyor. Bu sıralar köye gelen âşıklar; Karacaoğlan’dan, Emrah’tan, Âşık Sıtkı, Âşık Veli gibi saz şairlerinden çalıp söylemektedirler. Aşık Veysel de bu âşık fasıllarında yer alır.

Sene 1930. O yıllarda Sivas’ta Maarif Müdürü olan Ahmet Kutsi Tecer bir şairler gecesi düzenlemiştir. Bu gecede  Aşık Veysel’le tanışır ve bu olaydan sonra ona sürekli destek olur. Âşık Veysel adı, bir süre sonra tüm Türkiye tarafından duyulmaya başlamıştır. Aşık Veysel bir dönem Köy Enstitüleri’nde saz hocalığı da yaptı. Ülkemizin öde gelen sanatçıları onun türkülerini söyledi. 1965 yılında özel kanunla maaş bağlandı.

1973 yılında akciğer kanseri sonucunda hayatını kaybeden Aşık Veysel’den geriye ölümsüz eserler kaldı.  Bu eserler ölümünden sonra Bütün Şiirleri (1984) adıyla tekrar yayınlanmıştır.

Aşık Veysel’in Eserleri

Aşık Veysel’in duru bir Türkçesi vardır. Bu nedenle dili ustalıkla kullanır. Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içedir. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır.

Eserleri

• Deyişler (1944),
• Sazımdan Sesler (1950),
• Dostlar Beni Hatırlasın (1970) isimi kitaplarında toplandı.
• Ölümünden sonra Bütün Şiirleri (1984) adıyla eserleri tekrar yayınlandı.
• Âşıl Veysel İle Sohbet – 1964 (Kendi sesinden hayat hikâyesi)

Aşık Veysel Şatıroğlu’nun 5 Şiiri

Dostlar Beni Hatırlasın

Ben giderim adım kalır
Dostlar beni hatırlasın..
Düğün olur bayram gelir
Dostlar beni hatırlasın..
Can kafeste durmaz uçar
Dünya bir han konan göçer
Ay dolanır yıllar geçer
Dostlar beni hatırlasın..
Can bedenden ayrılacak
Tütmez baca yanmaz ocak
Selam olsun kucak kucak
Dostlar beni hatırlasın..
Ne gelsemdi ne giderdim
Günden güne arttı derdim
Garip kalır yerim yurdum
Dostlar beni hatırlasın..
Açar solar türlü çiçek
Kimler gülmüş kim gülecek
Murad yalan ölüm gerçek
Dostlar beni hatırlasın..
Gün ikindi akşam olur
Gör ki başa neler gelir
Veysel gider adı kalır
Dostlar beni hatırlasın.
Aşık Veysel Şatıroğlu

Kara Toprak

Dost dost diye nicesine sarıldım
Benim sâdık yârim kara topraktır
Beyhude dolandım boşa yoruldum
Benim sâdık yârim kara topraktır
Nice güzellere bağlandım kaldım
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum
Her türlü isteğim topraktan aldım
Benim sâdık yârim kara topraktır
Koyun verdi kuzu verdi süt verdi
Yemek verdi ekmek verdi et verdi
Kazma ile döğmeyince kıt verdi
Benim sâdık yârim kara topraktır
Âdem’den bu deme neslim getirdi
Bana türlü türlü meyva yedirdi
Her gün beni tepesinde götürdü
Benim sâdık yârim kara topraktır
Karnın yardım kazmayınan belinen
Yüzün yırttım tırnağınan elinen
Yine beni karşıladı gülünen
Benim sâdık yârim kara topraktır
İşkence yaptıkça bana gülerdi
Bunda yalan yoktur herkes de gördü
Bir çekirdek verdim dört bostan verdi
Benim sadık yârim kara topraktır
Havaya bakarsam hava alırım
Toprağa bakarsam dua alırım
Topraktan ayrılsam nerde kalırım
Benim sâdık yârim kara topraktır
Dileğin varsa iste Allah’tan
Almak için uzak gitme topraktan
Cömertlik toprağa verilmiş Hak’tan
Benim sâdık yârim kara topraktır
Hakikat ararsan açık bir nokta
Allah kula yakın kul da Allah’a
Hakkın gizli hazinesi toprakta
Benim sâdık yârim kara topraktır
Bütün kusurumuzu toprak gizliyor
Merhem çalıp yaralarımı düzlüyor
Kolun açmış yollarımı gözlüyor
Benim sâdık yârim kara topraktır
Her kim ki olursa bu sırra mazhar
Dünyaya bırakır ölmez bir eser
Gün gelir Veysel’i bağrına basar
Benim sâdık yârim kara topraktı
Aşık Veysel Şatıroğlu

Sen Bir Çiçek Olsan Ben Bir Yaz Olsam

Her sabah her sabah suya giderken
Yar yolunda toprak olsam toz olsam
Bakıp dört köşeyi seyran ederken
Kara kaş altında ela göz olsam
Uğrunu uğrunu giderken yola
Nice dilsizleri getirir dile
Gövel ördek gibi inerken göle
Ya bir şahin olsam ya bir baz olsam
Veysel ördek olsun sen de göl yarim
Yeter artık kerem eyle gel yarim
Lale sümbül mor menekşe gül yarim
Sen bir çiçek olsan ben bir yaz olsam
Aşık Veysel Şatıroğlu

Sabahtan Bir Güzel Gördüm

Sabahtan bir güzel gördüm
Suya gelmişti pınara
Aradım aslını sordum
Aşıkım hüsn-ü dilbere
Bahçedeki taze fidan
Seherde kalkmış uykudan
Salınarak suya giden
Ala gözlü kaşı kara
Gider yolda üğrünerek
Sandım aslı huri melek
Cilveli nazlı gülerek
Benleri var sıra sıra
Boyu selvi çınar gibi
Gökte turna döner gibi
Dala bülbül konar gibi
Avaz veriyor kuşlara
Bülbül bağlıdır kafeste
Kavuşursak son nefeste
Gül bahçede bülbül seste
Veysel yapış zülf-ü yare
Aşık Veysel Şatıroğlu

Beni Hor Görme Kardeşim

Beni hor görme kardeşim
Sen altındın ben tunç muyum
Aynı vardan var olmuşuz
Sen gümüşsün ben saç mıyım
Ne varise sende bende
Aynı varlık her bedende
Yarın mezara girende
Sen toksun da be aç mıyım
Kimi molla kimi derviş
Allah bize neler vermiş
Kimi arı çiçek dermiş
Sen balsın da ben cec miyim
Topraktandır cümle beden
Nefsini öldür ölmeden
Böyle emretmiş yaradan
Sen kalemsin ben uç muyum
Tabiata Veysel aşık
Topraktan olduk kardaşık
Aynı yolcuyuz yoldaşık
Sen yolcusun ben bac mıyım
Aşık Veysel Şatıroğlu
Kaynak: https://www.imgelem.com.tr/asik-veysel-satiroglunun-hayati-sanati-ve-eserleri