imgelem Genel Kültür Osman Hamdi Bey Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Osman Hamdi Bey Kimdir? Hayatı ve Eserleri

 Osman Hamdi Bey

30 Aralık 1842’de İstanbul’da dünyaya gelen Osman Hamdi, ilkokul öğrenimini tamamladığı 1856 yılında Maarif-i Adliye okuluna başladı. çocukken yaptığı kara kalem resimlerle çevresinin dikkatini çekti. Sadrazamlığa kadar yükselen devlet adamı babası İbrahim Ethem Bey ile birlikte gittiği Viyana’da, müze ve sergilerle ilgilendi. Osman Hamdi, hukuk öğrenimi için bulunduğu Paris’te 12 yıl kaldı. Bir taraftan hukuk öğrenimini sürdürürken, bir yandan da dönemin ünlü ressamlarından olan Jean-Léon Gérôme ve Boulanger’in atölyelerinde çıraklık yaparak iyi bir resim eğitimi aldı.
Yurda döndükten sonra çeşitli devlet kademelerinde görev aldı. 1875 yılında Kadıköy’ün ilk şehremini (belediye başkanı) olarak görevlendirildi. Osman Hamdi Bey, 1881 yılında padişahın şahsi emri ile Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi) müdürü müze müdürlüğüne atandı. Osman Hamdi bey, Türkiye’nin ilk güzel sanatlar okulu olan Sanayi-i Nefise Mektebi’ne müdürlüğünü yaparken, Mimar Vallaury ile birlikte okul binasını tasarladı. Müze-i Hümayun müdürü olarak, Osmanlı topraklarından batı yabancı ülkelere eski eser kaçırılmasını önleyici tedbirler almış ve başarılı olmuştur.
Osman Hamdi Bey, müze müdürlüğü yaptığı sırasında birçok önemli işe imzaatmıştır. Nemrut Dağı, Lagina (Muğla, Yatağan) ve Sayda (Lübnan)’da arkeolojik kazıları onun döneminde gerçekleştirdi. Sayda’da yaptığı kazılarda bulduğu antik eserler arasında arkeoloji dünyasının başyapıtlarından sayılan İskender Lahiti de bulunmaktadır. Söz konusu eserler, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir. Osman Hamdi Bey, ona uluslararası ün getiren bu kazılarla ilgili olarak arkeolog Salomon Reinach ile birlikte “ Une necropole a Sidon (Sayda Kral Mezarlığı)” adlı bir kitap yazmış ve 1892’de Paris’te yayımlatmıştır.
Müzecilik ve arkeoloji çalışmaları yanında resim sanatıyla bağını hiçkoparmayan Osman Hamdi Bey, Türk Sanat Tarihi’nde önemlibir yer edinmiştir. Osman Hamdi Bey, 24 Şubat 1910 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.

 Osman Hamdi Bey’in Sanatçı Kişiliği ve Eserleri

Osman Hamdi BeyÇağdaş Türk resminin ilk önemli sanatçılarından olan Osman Hamdi Bey, Türk resmine getirdiği yeniliklerle ilerici bir rol üstlenen, resimde figürün önemine ilk kez dikkat çeken ressam olma niteliğini taşır. Türk resmi onun eserleriyle, manzara ve natürmortla sınırlı dar alandan çıkarak figüre, portreye ve çok figürlü kompozisyonlara geçiş yapar.
Çoğunlukla kendi çektiği fotoğraflarla kaydettiği görüntüleri bir fotoğraf titizliğiyle resmederek Türk resminde gerçekçilik tarzını yansıtan öncü sanatçılardandır. İçinde yaşadığı kültürle ilgili çektiği fotoğraflarda figür ve giysilerde değişiklikler yaparak, düşünsel, kültürel verilere dayanan kompozisyonlar ve portreler yansıtır. Paris’te ünlü bir oryantalist olan Gerome’nin atölyesinde çalışmış ve ondan önemli ölçüde etkilenmişse de batılı orientalistlerin önyargılı tutumlarının tersine Osmanlı yaşamını yücelten eserler yaparak; Osmanlı’yı düşünen, okuyan ve tartışan insan olarak resmeder. Kitap öğesini önemli bir simge olarak kullanır.
Osman Hamdi, kaligrafiyi kullanan ilk ressamlarımızdandır ve orientalist tutumunun doğal bir yansıması olarak eserlerinde yoğun olarak kaligrafiyi kullanır. Eserlerinde cami ya da türbe gibi dini yapılardaki süslemelerde ve eşyalar arasında kaligrafiyi -her ayrıntısı seçilecek şekilde – kullanıp, kaligrafi öğesini ortamı tamamlayan bir dengede yansıtır. Doğu-İslam dünyası ve orientalist yansımalı resimlerinde dışa açılmış kadın figürleri de resmeden sanatçı; Osmanlı yaşamını konu alan resimlerinin yanısıra portre çalışmaları da yapar. Ressamlığı yanında arkeoloji ve müzecilikle ilgili çalışmaları olan öncü ve aydın bir kişidir.

Eserleri

  • Arzuhalci (1910)
  • Kur’an Tilâveti (1910)
  • Naile Hanım Portresi (1910)
  • Şehzade Türbesinde Derviş (1908)
  • Silah Taciri (1908)
  • Beyaz Entarili Kız (1908)
  • Kahvedeki Bozayı (1908)
  • Kaplumbağa Terbiyecisi (1906)
  • Mimozalı Kadın (1906)
  • Feraceli Kadınlar (1904)
  • İlahiyatçı (1902) ve (1907)
  • Pembe Başlıklı Kız (1904)
  • Yaşlı Adam Önünde Çocukların Mezarları (1903), Orsay Müzesi, Paris
  • Mihrap (1901)
  • Türbe Ziyaretinde İki Genç Kız I (1890)
  • Türbe Ziyaretinde İki Genç Kız II (1890)
  • Cami Önündeki Kadınlar (1882)
  • Kız-Tevfika (1882)
  • Leylak Toplayan Kız (1881)
  • Vazo Yerleştiren Kız (1881)
  • Gebze Manzara (1881)
  • Haremden (1880)
  • Çarşaflanan Kadınlar (1880)
  • İki Müzisyen Kız (1880)
  • Kahve Ocağı (1879)
  • Kökenoğlu Rıza Efendi (1871)
  • Çıplak (1867)
  • Eşi Naile Hanım
  • Halı Satıcısı
  • Yeşil Cami Önü

Hazırlayan:
Nazlı ŞAHİN
imgelem.com.tr/osman-hamdi-bey-kimdir-hayati-ve-eserleri/