Bu tragedyada konu Plops oğullarının efsanesi içinden çıkmıştır. Tantalosun oğlu Plops’in iki oğlu olmuş. Atreus ile Theystese her ikiside Argosta yaşarmışlar. Aralarında ki bir kavga yüzünden Theystese buradan kaçmak zorunda kalmış. Ancak kardeşinden intikam almak üzere Atreusun oğlu Pleisthenesi beraberinde götürmüş. Pleisthenes büyüyünce onu Argosa Atreusu öldürmeye göndermiş. Atreus suikasti haber alınca Pleisthenesi yakalayıp asmış. Ancak kendi oğlu olduğunu anlayınca Tyestesin iki oğlunu kesmiş. Ve kardeşine barışmak üzere hazırladığı ziyafete çağırmış ve bu ziyafete katılan kardeşi Theystese çocuklarını yedirmiş.
Bu iğrenç cinayete kızan tanrılar Plops soyuna lanet etmişler.
Theystesin bir oğlu daha varmış. Aighistos isminde öç almak ona düşmüş. Atreusunda iki oğlu varmış. Agamemnon ve Menelaos.Mikenia ve Spartada hüküm sürerlermiş. Melenos güzelliği ile meşhur Helena ile evlenmiş. Paris Helena’yı Troiya kaçırınca Akhalılar Agamemnon kumandasında altında toplanıp. Troiya ya saldırmışlar.
Fakat rüzgarların esmeyişi yüzünden gemiler hareket edememiş. Agamemnon kızı İphegeneia yı rüzgârlar için Artemis’e kurban ederek rüzgarların esmesini sağlamış. Gemiler yola çıkmış.
Karısı Klytaimnestra bu duruma çok kızar. Kocasından intikam almak için aşığı (amcaoğlu) Aighistos ile planlar kurar. Agamemnonu Troiadan döndüğünde birlikte öldürürler. Daha sonra Mykenia da kral ve Kraliçe olurlar. Agamemnonun kızı Elektra kardeşi Orestesi saraydaki adamları vasıtasıyla dostları olan Krasia Kralı Strophios’a yollar. Orestes orada büyür. Elektrada babasının katilleriyle birlikte sarayda yaşar ve ona eziyet ederler. Orestes yetişkin bir erkek olduğunda intikamını almak için, Delphoide kehanetine başvurur ve tanrıdan babasının katillerini öldürüp intikamını almayı emir alır. Mykenia’ya gelip. Annesini ve Aigisthos’u öldürür. Fakat ne yazık intikam perileri Erynsler Orestesin peşine takılır ve Orestes çıldırır. Tanrı Apollon Orestesin bu haline acır. Hermesin yönetimindeki Atina’ya yollar Atina’nın tanrıçası Athena onu tanrıların huzurunda bu intikam perilerinden kurtarır.
Aiskhylos ‘un aynı adlı trilogiasında (Antik yunanda yarışmalara üç tragedya ile katılınırmış.) Elektra olayı Aiskhylos da tüm bu olaylar anlatılmıştır. Ancak Sophoklesin Elektrasında tüm piyes Elektra üstünde geçer ve kişinin ruhu ön plana çıkar. Sophokles. Plops oğullarının efsanesindeki tüm cinayetleri geçer ve bu olaylarda asıl ortaya çıkanlması gereken olarak Elektranın eziyetleri, acıları beslediği sevgi ve duyguları ve babasının intikamı için ortaya koyduğu mücadelesi ile hepsinden önemli bir yerdedir. Piyesteki Elektranın tam tezatı bir karakterdeki kızkardeşide Elektranın kişiliğini ortaya çıkarmada kullanılan bir içeriktedir. Ayrıca anneside Elektranın ruh yapısını örmekte ve ortaya çıkarmakta çok önemli bir kişilik olarak kullanılmıştır.
Tragedyadaki koronun lirik şiirleri ve diyaloglardaki klasik mükemmeliyet Elektra yı Antigone ile birlikte Sophoklesin en mükemmel tragedyaları yapar.
Teşbihte hata olmaz derler bizde buna dayanarak diyebiliriz ki Sophokles Antik Yunanın Shakespeare’dir.
KİŞİLER:
MÜREBİ
ORESTES
ELEKTRA – KORO (MYKENAİLİ KADINLAR) – KHRYSOTHEMİS-KLYTAİMNESTRA – AİGİSTHOS
PROLOGOS :
Mürebi, Orestes ve Elektra arasındadır. Elektranın tanrılar Hades, Persephones Hermes ve Ara ve Ernyslere yalvarışıyla sona erer” Gelin bana yardım edin babamın katilinin öcünü alın”der.
PARADOS:
Şiirler Koro-Elektra arasındadır. Koronun Elektra ya bu kadar çok laf etme kötülüğün nerden geldiğinden emin olamazsın, diye uyarmasıyla biter.
EPOSİODİON I:
Koro başı, Elektra ve Kyrysothemis arasında geçer. Bu sahne Elektranın kişiliğinin: kızkardeşi Khysothemis arasındaki tezat yapıları ile ortaya çıktığı sahnedir.
STRASİMON I:
Koro tek başına lirik şarkısıyla Plops oğullarının başındaki laneti ve Elektranın babasının(Agamemnon) annesi ve aşığı Aİgisthos tarafından katledilişinin üzüntüsü verilir.
EPOSİODİON II:
Klytaimnestra ve Elektra arasındaki tartışmayı içeren sahnedir. Korobaşı ve Mürebbi sonradan dahil olur. Klytaimnestra Elektra ya kız kardeşi İphegeneianın babaları Agamemnon tarafından tanrı Artemis’e rüzgârlar için nasıl kurban edildiğini anlatır. Her şeyi kızı için yaptığını söyler. Elektra da daha önce bir geyik avında babasının avladığı geyik için tanrılarca bir kurban vermesiyle cezalandırıldığını söyler. Mürebbi daha sonra Orestes in yarışta öldüğü haberiyle girer. Bu sahnede tüm düğümler çözülür. Yanlış bir bilgilenme ile perpetei de oldu görünür ancak daha sonra gerçek anlaşılacaktır.
STRASİMON II:
Koro ve Elektra arasındadır. Elektra Orestes in yarışta kaza geçirip öldüğüne inanmıştır. Üzerine eskisinden çok daha fazla bir felaket düşmüştür.
EPOSİODİON III:
Khysothemis ve Elektra arasında ki sonraki sahnedir. Kız kardeşi ile tezat oluşturan kişiliğinin gerektirdiği gibi sözünü esirgemeyen Elektra bunun karşısında babasının katili annesi ile ve aşığı Aİgisthosla iyi anlaşan Khysothemis le ciddi bir tartışma olur.
STRASİMON III:
Tek Koro şarkısıyla devam eder. İki kız kardeş arasındaki bu denli bir tartışmanın Hadeste ki Atreus oğullarını çok üzdüğünü söyler şarkısında. Ancak Elektranın güçlü karakterine güveni tamdır. Onun sonunda şerefiyle bu işi tamamlayacağından emindirler. Atreus oğulları şerefine kavuşacaktır der.
EPOSİODİON IV:
Elektra ve Orestes in ve Koronun olduğu sahnedir. Orestes kendini gizleyerek Elektranın yanına Plades ile birlikte gelir. Önce Elektra yı oda tanımaz ancak diyaloglar ilerlediğinde acısından ve üzüntüsünden o olduğunu çıkarır. Elektra kardeşi olduğunu anladığında dünyalar onun olur. Ve intikam planını yaparlar. Anneleri sarayda tek başındadır. Oyunda peripetie tamda buradadır. Kahramanın bahtı gerçekten tam tersine dönmüştür.
STRASİMON IV:
Koro olacaklara önceden çanak tutan bir şarkı ile intikamın sanki yolunu açar.
EPOSİODİON V:
Saraydan Aigis thos eğer gelirse önceden görebilsin diye dışarı çıkan Elektra Koroya “şimdi işi bitirecekler”der. Koro merakla ne yapacaklar diye sorar. Klytaimnestra içeride oğlu Orestesin urnadaki küllerini gömme töreni yapıyor der. O sırada klytaimenestranın sesi içeriden gelir.” Aigisthos yok mu? imdat adam öldürüyorlar. ”şeklinde sözleri duyulur.
EXODOS:
AIGISTHOS ve OROSTES arasında geçen piyesin sonudur. Orestes onuda öldürür. Ancak bilindiği üzere tiyatroda sahnede ölüm olmaz, bu kural da Antik Yunandan gelir, Aigisthosu Saraya sokar ve öldürür.
Koro son noktayı koyar
“Atreus oğulları yeniden dirildin.”der.
‘
Paris güzeller güzeli Heleni Troya’ya alıp getirdiğinde biz burada onu gelinimiz olarak kabul ettik ve uğruna savaştık,Agamemnon eve döndüğünde karısının aşığı ile yaptığı komplolarla yani bu oyundakilerle karşılaştı.
Bu haftalık ta bu kadar. Sağlıcakla kalın.