Ustaları birer birer aramızdan alan Haziran ayı, Son Köy Enstitülü şair diyebileceğimiz Mehmet Başaran’ı da aldı.
Başaran ağabeyimiz, mücadele ile geçen bir ömür ve eşsiz yapıtlar bırakarak aramızdan ayrıldı. Her büyük isim ardından bir hatıralar dizini oluşturulur, güzellikler onun dostları aracılığıyla herkesle paylaşılır… Mehmet Başaran için de bu gelenek değişmedi. Bir çok yazar ve şairimiz sosyal medya başta olmak üzere, Mehmet Başaran’ın ardından bildiklerini ve yaşadıklarını anlattılar. Yüksek bir hürmet ve dikkatli bir dil kullanarak görevlerini az da olsa yaptılar. Mehmet Başaran’la, Prospero ve Kıyı dergisine yollarımız çakıştı. Aşeka’nın, Pıtraklı Memleket (1994 Basımı) ile birlikte, İsmail ağabeyin Prospero’sunun raflarında yer alması benim için büyük bir onur. İsmail Gençtürk’ün çayını birlikte içtiğimiz anlar gibi Kıyı’da Burhan Günel nezaketiyle imzalanıp armağan edilen yapıtlar… O yıllar 1990 lı yıllardı, belleğimin zorunlu olarak bana delilik ettiği yıllar uzun sürdü. Kalemi ve çizgisiz kağıda zorunlu veda ettiğim bir dönemde İsmail Gençtürk veda etti önce. Sonra daha yakın zamanda da Burhan Günel’i kaybettik. Şimdi de Mehmet Başaran. Üç ağabey üç emektar, üç aydın da ışıklar içerisinde yatsın. Kaybettiklerimize son görevimi yapamadım, farkındayım. Mahcubum bu yüzden…
Mehmet Başaran, Lüleburgaz doğumludur. Kepirtepe Köy Enstitüsü’nü, daha sonra da Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nü bitirir. Kendisi gibi Köy Enstitülü olan Hatun Birsen Başaran ile evlendikten sonra askere alınır… İlginç askerlik macerasında ise Yedek Subay Okulu’ndan çavuşluğa terfi ettirilmek vardır. Köy enstitüsü öğretmenliği, gezici başöğretmenlik, ilkokul öğretmenliği ve Türkçe öğretmenliği…
Mehmet Başaran, aydın tavırlarını eylemliliklerle destekleyen bir yazardı. Türkiye Öğretmenler Sendikası’nın (TÖS) kuruluş çalışmalarında yer almış olması sanırım bu özelliğini daha iyi anlamamıza katkı sağlayacaktır. Bu tavrı şiirlerine de yansıtmıştır. Başaran şiirinde umut ve direniş temel izleklerdir.
Mehmet Başaran’ın şiir serüveni, Köy Enstitüleri Dergisi’i ile başladı ve Adam Sanat, Gösteri, Kıyı, Varlık, Yansıma, Yazko Edebiyat, Yeditepe, Yeni Biçem, Yeni Ufuklar ve Yücel gibi dergilerle devam etti.
1970 TRT Sanat Ödülleri Yarışması başarı ödülü ve 1979 Orhan Kemal Roman Armağanı (Mehmetçik Mehmet) Ödüllerinin sahibi olan Mehmet Başaran bizlere; Ahlat Ağacı, Karşılama, Nisan Haritası, Kocakent, Pıtraklı Memleket, Gök Ekin, Meşe Seli, Elif Diye Bir Türkü(Roman), (Roman), Aç Harman (Öykü), Günler Tuz Rengi, Sis Dağı’nın Başında Borana Bak Borana, Yasaklı – Acının ve Sevginin Yurttaşı , Köy Enstitüleri Özgürleşme Eylemi, Kuşatılmış Yaşam Günaydın Aşk, Eylülün Kızgın Soluğu ve Yüreğinin Sesi, Sürgünler (Öykü) Zeytin Ülkesi (Öykü) gibi birbirinden değerli yapıtları bırakmıştır.
Şahbender KORKMAZ
(Editör)