Oğuz Akay’ın Alfa Yayınları arasında çıkan ‘Bu Sofrada Ben Varım’ Mustafa Kemal Atatürk’ün yakınındaki insanların 1899-1938 yılları arsındaki tanıklıklarını anlatıyor. Ayrıca Mustafa Kemal’in kişilik yapısından ipuçları da veren kitapta bu sofraların sadece yemek yenilen bir yer olmadığını kararlar alınan, tartışılan bir ortam olduğunu da gösteriyor.
Sofrada kimler var?
Mustafa Kemal’in sofrasında bulunmuş, görüş ve düşüncelerini paylaşmış kişilerin sayısı oldukça kabarık. Önemli bilgi ve tanıklıkların bulunduğu bu kitap için bile söyleyecek olursak sayı oldukça fazla.
Birkaç ad sayacak olursak Ali Fethi Okyar, Ali Fuat Cebesoy,Behçet Kemal Çağlar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Ruşen Eşref Ünaydın, Falih Rıfkı Atay, Ali Kılıç,Tevfik Bıyıklıoğlu,Salih Bozok, Ali Canip Yöntem, Mehmet Ali Ağakay, Hasan Cemil Çambel, General Charles Sherrill, Mahmut Esat Bozkurt, Makbule Atadan, Abdülkadir İnan,Naim hazım Onat,Asaf İlbay, Necmeddin Sadak… Listeyi uzatmak olası.
Mustafa Kemal’in kişiliği
Yapıtta yer alam kişilerin aktardıklarına göre, Mustafa Kemal’in kişilik yapısı ile ilgili kimi ipuçlarına da ulaşıyoruz.
Asaf İlbay, ‘Gazi’nin his tarafı ‘ başlığı altında verilen bölümde Atatürk’ün ölmek üzere olan bir tay karşısındaki davranışlarından duygusal yanına dikkat çekiyor.
“Zavallı hayvanı okşarken gözyaşlarını9 tutmadığını söyleyen Gazi:
-Benim çocuğum olmadığında hikmet ve isabet varmış, dedi. Eğer bir evlat kaybetmek felaketine uğrasaydım, kalbim elem ve kedere dayanamazdı.” (s.336)
Kitap yalnızca Atatürk’ün kişilik yapısı ile ilgili değil görüşlerini de öğrenme olanağını okura sunuyor.
Örneğin, Aka Gündüz’ün Selanik yıllarından aktardığı bilgiye göre, ‘Mustafa Kemal’in Tarih Görüşü ve Düşüncesi “ başlığı altında verilen bölümde Osmanlı ve önce kurulan Türk devletleri ile ilgili yargıları sunuluyor.
Selanik’ten Sivas’a, Ankara’dan…
Çok bilindiği gibi Mustafa Kemal’in ünlü sofralarının kurulduğu ve söyleşilerinin yapıldığı yer Ankara değil. Bu sofralar Cumhuriyet öncesinde de kurulu ve kimi zaman önemli kararalar alınıyor.
Mustafa Kemal’in sofrası yemek yemenim dışında geleceği kurgulama ve karar alma yeridir, aynı zamanda. Türk tarihinde önemli bir yeri olan bu tanıklıkların kitaplaştırılıp derli toplu okura sunulması sevindiricidir.
Mustafa ASLAN
*Oğuz Akay, Bu Sofrada Ben Varım, I. Basım: Eylül 2010, Alfa Yayınları-İstanbul