Tek Kanatlı Bir Kuş

Yaşayan en büyük yazarlardan olan Yaşar Kemal’in 1960 yılında yazdığı ve şimdi yayımlamaya karar verdiği Tek Kanatlı Bir Kuş, Yapı Kredi yayınları’ndan çıktı. Tek Kanatlı Kuş adlı romanda olaylar bir trende başlıyor. Posta Müdürü Remzi Bey’in tayini Anadolu’nun Yokuşlu kasabasına çıkmıştır. Bir gözü sarı bir gözü mavi olan kedisini peşi sıra her yere sürükleyen eşi Melek Hanım günler süren çileli bir tren yolculuğunun sonunda gidecekleri yerin yakınlarında bir yerde inerler. Lakin karşılarına çıkan herkesin suratı beş karıştır, vakit varken geri dönmelerini söyler hepsi. Halkı Yokuşlu’yu çoktan terk etmiştir ve sebebini bilen yoktur. Bildikleri, daha doğrusu bildiklerini iddia ettikleri tek şey evleri, binaları, çarşısı artık bomboş olan bu kasabanın tekinsiz, uğursuz bir yer olduğudur. Neden? Belli değil.
Böylece yeni posta müdürüyle karısı bavullarını, sandıklarını, sepetlerini, halılarını, kaplarını, kacaklarını hatta Ankara’daki konu komşularının hazırladığı ve onlara aylarca yetecek yiyeceklerini alıp kasabanın az dışındaki ceviz ağaçlarının altına yerleşirler. Tepelerinden bir de kalın muşamba geçirdiler mi, alın size yaşayacak münasip bir yer!
Yalnızlığın timsali bir istasyon şefiyle tanışırlar önce, mutluluğu başka ülkelerden gelen çay yapraklarını harmanlayarak elde ettiği karışımları demlemekte bulan… Ardından “Alamanya’ya” kaçar gibi giden ve şimdi de döndüğüne döneceğine pişman bir genç kadın çıkar karşılarına. Sonra başkaları, mesela insan yiyen kuşlar, kanat çırpan ecinniler… Kaçmak isteyenin bilinmeyen bir kuvvet tarafından adeta belinden iple bağlıymış gibi geri çekildiği bu kasabada neyin gerçek neyin hayal olduğunu anlamak da gitgide güçleşecektir. Nedir peki bütün bunlar? Metafor mu, alegori mi? Yoksa karanlık bir ayna mı?

Tek Kanatlı Bir Kuş kitabından kısa bir alıntı:
“Ceviz ağacı çok değerlidir ama altında uyumayacaksın, gölgesi ağırdır. Bir de ceviz ağacının bir huyu vardır, budaklarından birisi oluşurken yakınında kim varsa, ne varsa hemencecik budağın içine resmini nakşediverir. Budakla birlikte resim de büyür zamanla. Ceviz budağından çok acayip resimler çıkmıştır. Ulu ağaçlar, bulutlar, denizler, uzun yollar, kamyonlar, otobüsler, otomobiller, sincaplar, tilkiler, ayılar, kurtlar, çakallar. Zinhar, ceviz ağacı altında cima etmeyesin, sakıncalıdır. Ola ki, resminiz olduğu gibi, o durumda budaklara çıkar.”