Bu yazımızda sık duyduğumuz bir kelimenin, nedenini ve anlamını sizlerle paylaşmak ve sizlere açıklamak istedik. Umarız yazımızı beğenirsiniz.
imgelem…
TEKE ZORTLAMASI
Anadolu’nun güney batısında Akdeniz’e doğru uzanan kara parçasının adı Teke Yarımadasıdır. Bu yarımada üzerinde Burdur, Muğla ve Antalya illeri yer almaktadır. Bu yarımada üzerindeki Batı Toroslar’ın sarp kayalıklarında ala geyik ve dağ keçisi bulunmaktadır. Bu dağ keçisinin, kendisini doğaya uydurma, gizleme ve beslenme ortamı olarak en uygun alanlar bugün, Niğde Demirkazık Dağları, Antalya Gidengelmez, Beydağları, Burdur Maşta Dağı ve Ballık Deresi Kanyonu ile Muğla Sandraz Dağıdır.
Yaban keçileri gruplar halinde yaşarlar. Yaşlı erkek tekeler ise genelde tek yaşar ve Eylül – Ekim aylarında haremlerini kurmaya başlarlar. Bu zamanda yaşlı tekeler haremlerini kurmak için diğer tekelerle kıyasıya döğüşürler ve bu döğüşler kafa kafaya vurma şeklindedir. Kayalar üzerinde olan bu döğüş sırasında, tekeler ayaklarını yere vurarak çıkardıkları ayak sesleri ve bu seslere karışan boynuz şakırtısından oluşan harmoni “teke zortlatması” olarak ifade edilmektedir ki, bu harmoniye uygun olarak özellikle Burdur ilinin Dirmil yöresinde oynayan kıvrak ve hareketli folklara da “teke zortlaması” denilir. Bu oyunlara örnek olarak, yayla yolları, goca çam gibi çok sayıda oyun vardır. Cemilem ve şu dirmilin çalgısı teke zeybeği ile adlandırılan türkülerdir.
Zortlama, bu şekilde ifade edilince, halk arasında “iki de bir zortlama!” diye ifade edilen deyimde yerini bulmaktadır. Bu deyimden anlaşılacağı gibi, durup dururken hareketlenme, ayağa kalkma ve zıplama şeklinde ifade edilebilir.