Renklerin İnsan Psikolojisine Etkileri

Renklerin insan psikolojisine etkileri konusunda yapılan çalışmalarda; renkler, fizyolojik ve psikolojik etkiler bakımından, hareketlerimizi ve tepkilerimizi etkiliyor. Renklerle ilgili yapılan araştırmalarda; renklerin doğru kullanıldıklarında performansı ve verimliliği arttırdığı, bilinçsiz kullanıldıklarında ise yorulma ve stres artışına neden olduğu, görsel algılamayı azalttığı belirlenmiştir.

Renkler, psikolojik etkilerine göre sıcak ve soğuk olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre; sıcak renkler, dalga boyu yüksek olan kırmızı,sarı ve turuncudan oluşur. Buna karşın dalga boyu daha düşük olan soğuk renkler ise yeşil, mavi ve mordur.

Sıcak renklerin, uyarıcı ve neşelendirici etkileri olduğu bilinmektedir. Sıcak renkler, insanın enerjisini artırır ve fiziksel etkilerden dolayı da metabolizmayı hızlandırır. Bu renklerin fazlasının ise yorgunluk, heyecan, şiddet, saldırganlık ve konsantrasyon güçlüğü yarattığı söylenmektedir. Örneğin, Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre; kırmızı renkli otomobil kullananların, diğer renklerde araç kullananlara göre daha fazla kaza yaptıkları saptanmıştır. Yine tehlike ve yasakların belirtilmesinde kırmızının, dikkat, uyarı amaçlı olarak sarı rengin kullanıldığı görülür. Turuncunun dışa dönüklük, girişimcilik, sosyallik sağladığı, sarının şeffaflık, hafiflik, serbestlik duygusu uyandırdığı da yaygın kanıdır.
Soğuk renkler yatıştırıcı ve dinlendirici renkler olup; huzur, güven, üretkenlik, sorumluluk, düzen, ferahlık, barış, özgürlük gibi duyguları çağrıştırmaktadır. Soğuk renklerin bu özelliklerinden dolayı resmi kıyafetler ve üniformalarda mavi tercih edilmektedir. Hastanelerde bu parlamayı önlemesi ve negatif enerjiyi alması, güven ve huzur aşılaması nedeniyle yeşilin kullanılması bundandır. Soğuk renkler de aşırı oranda kullanıldıklarında, kasvetli bir duruma neden olabilir. Bu durum, insan psikolojisini olumsuz etkileyecektir. Yine soğuk renklerin aşırı dozda kullanılması; tembellik, ağırkanlılık, hayalperestlik ve aşırı duygusallığa neden olabilir.

Siyah ve beyazın meydana getirdiği bazı psikolojik çağrışımlar ise şöyledir:

Siyah; otorite, güç, tutku, ciddiyet ve resmiyeti temsil eder. Beyaz ise temizlik, saflık, istikrar, teslimiyet gibi çağrışımlara hitap eder. Gelinliklerin beyaz olması masumiyeti, hemşire giysilerinin beyaz olması da hijyen duygusuna dayanır.
Renklerin insanda yarattığı psikolojik etkilerin iyi bilinmesi durumunda, mimari başta olmak üzere, reklamcılık, web tasarım ve daha bir çok alanda daha başarılı sonuçlar alınacaktır.
Bir çok ünlü yazar, düşünür ve şairin, renklerin insan psikolojisi üzerindeki etkileri ile ilgili sözleri bulunmaktadır.
“Bütün renkler aynı hızla kirleniyordu, birinciliği beyaza verdiler”
Özdemir Asaf