2011 Nobel Edebiyat Ödülü İsveçli şair Tomas Tranströmer’e verildi.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından yapılan açıklamada, 2011 yılı Nobel Edebiyat Ödülü’nün İsveçli yazar Tomas Tranströmer’e verildiği belirtildi. Akademiden Peter Englund, “Şair Tranströmer’ün anlatımları bize gerçeğe yeni erişimler sağlar, Tomas Tranströmer, dünyanın en büyük şairlerinden biridir” dedi. Nobel Komitesi, 80 yaşındaki şairin “yoğun ve şeffaf imgeleri aracılığıyla gerçekliğe yepyeni bir yol açtığı için” ödüle layık görüldüğünü açıkladı.
Ödüllere ve ödüllü eserlere öteden beri mesafeli durdum. Bu ödül Nobel olsa da bu yaklaşımım değişmedi hiç. Ödülleri bana vermiş olsalardı heycan duyar mıydım? Bunda kuşkularım var. Bu yaklaşımın doğruluğunu tartışmak istemiyorum. Bakış açım böyle gelişti, içselleşti. Nitekim Jean Paul Sartre’nin, 1964 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandığında yaptığı konuşma beni hâlâ çok etkiler. Sartre ödülü reddetmiş ve şunları söylemişti:
“Ben eserimi yaratırken ödül aldım hem de çok. Bir Nobel ödülü buna artı bir şey katmaz, tam tersine beni aşağıya çeker. Nobel ödülü, tanınma peşinde olan amatörler için güzeldir. Ben yaşlıyım ve yeterince keyif yaşadım. Yaptığım her şeyi severek yaptım. En büyük ödül zaten buydu. Başka da bir ödül istemiyorum. Çünkü almış olduğum ödülden daha güzel bir şey olamaz.”
Nobel Edebiyat ödülleri, her yıl Alfred Nobel’in sözleri ile “bir idealist eğilimi en farklı şekilde ifade eden” yazara verilmekte. Alfred Nobel’in bu sözü başlangıçta tartışmalara neden olmuştur. İsveç dilinde ‘idealisk’ sözcüğü ‘idealistik’ ve ‘ideal’ olarak çevrilmektedir. Bu da Lev Tolstoy ve Henrik İbsen gibi usta yazarların yapıtlarının, yeterince idealistik bulunmadığı için ödüle değer görülmemesine neden olmuştur. Nobel Edebiyat ödülünü kabul etmeyen tek yazar Jean Paul Sartre. Öte yandan İsveç Akademisi tarafından ödüle layık görülmeyen, ödül verilmeyen dünya edebiyatının en önemli yazarlarını da listelemek gerek.
Nobel Edebiyat Ödülü Kazanamayan Yazarlar
Anton Çehov, Leo Tolstoy, Yaşar Kemal, Bertolt Brecht, Anna Ahmatova, Jorge Amado, Antonin Artaud, Georges Bataille, Maurice Blanchot, Jorge Luis Borges, Paul Celan, René Char, Hugo Claus, Joseph Conrad, Julio Cortázar, Jacques Derrida, Theodore Dreiser, Lion Feuchtwanger, Robert Frost, Hans-Georg Gadamer, Graham Greene, Aldous Huxley, Henrik Ibsen, James Joyce, Nikos Kazancakis, Arthur Koestler, D.H. Lawrence, W. Somerset Maugham, Sándor Márai, Arthur Miller, Yukio Mishima, Alberto Moravia, Robert Musil, Vladimir Nabokov, George Orwell, Fernando Pessoa, Ezra Pound, Marcel Proust, J.D. Salinger , Gertrude Stein, Wallace Stevens, August Strindberg, Arnold Toynbee, Marina Tsvetaeva, Mark Twain, FranzWerfel, Thornton Wilder, Tennessee Williams, Virginia Woolf, John Fowles, Lawrence Durrell.
Sonuç olarak Nobel Edebiyat Ödülü alan yazarlar yerine Nobel Edebiyat Ödülü Kazanamayan Yazarlar’ın listesini yapıp listelemek ysnlış olmayacaktır.
Şahbender KORKMAZ