Okuma aşamasına geçen bazı çocukların B’yi D, 3’ü E olarak okumaları yazma güçlüğü güçlüğü denilen ‘’disgrafi’ için en önemli belirti. Şayet erken tanı konulmazsa bu çocuklar, ileride hayatlarını etkileyecek problemler yaşayabilir.
Özellikle çocuğu 1. sınıfa giden ailelerin okuma yazma ile ilgili yaşadıkları sorunları, kaygıları bir kenara bırakıp uzman desteği almaları önemlidir. ‘Kızım harfleri okuyor ama bir türlü heceleme yapamıyor’, Çocuğumun ifadeleri çok düzgün ama okuma yok ve harfleri ters yazıyor’, ‘Sınıf arkadaşları okumayı söktü, o hâlâ okuyamıyor’ gibi ifadeleri çok duyuyoruz. Bazı inatçı öğretmenler öğrenciyle mücadeleye devam etse de bazıları, “Yapabileceğim bir şey yok artık.” deyip pes ediyor.
Yazma Bozukluğu (Disgrafi)
Psikologlar, yazı yazma güçlüğü olarak adlandırılan disgrafi için uyarıyor: Yazma güçlüğü çeken çocuklar “Harfleri ters ve eksik yazar. Bazı harf ve heceleri atlar ya da ekleme yapar. Dilbilgisi kurallarına uymada zorluk yaşar. Yaşıtlarına göre daha yavaş yazar ve arkadaşlarından geride kalır. Yazılı sınavlarda düşük başarı gösterir. Ancak unutulmaması gereken husus ise disgrafi olan çocukların normal zekâya sahip olduklarıdır.
Çocuğun yazı yazabilmesi için dinlemesi, aklında tutabilmesi ve kaslarını düzgün kullanması gerekirken, disgrafiyle karşı karşıya kalan çocuklar bu yeteneğe sahip olmayabilir. Bu sorunla mücadele eden çocukların sözcükleri eğri, heceleri hatalı ayrılmış, dağınık bir defteri olabilir. Fakat yazısı her kötü olan çocuk disgrafi değildir. Sonuçta kötü yazı, verilen iyi bir eğitimle düzeltilebilir.
Bu noktada çocuğu akranlarıyla beraber gözlemlemek gerekiyor. Diğer çocuklara göre çok daha yavaş gelişim gösteriyorsa beyninin belli bir bölümünde öğrenme güçlüğü tespit edilebilir. Çocuğun yazma konusunda yaşıtlarından çok daha geride olduğu düşünülürse bir uzman desteği sağlanmalı.
Yazma yetisini geliştirmek için dinlemek, anlamak, akılda tutabilmek ve el kaslarını buna uygun kullanabilmek gerekiyor. Yazı yazma güçlüğü olan çocuklar ise bu süreçlerde sorun yaşıyor. Noktalı harfleri karıştırabilir, harfleri ters dönmüş algılayabilir, örneğin b ile d’yi karıştırabilir, imla kurallarına uymayabilir.
Disgrafi tedavisinde ses tedavisi ve çocuğa verilen özel eğitimlerle iyileşme sağlanıyor. Ancak tedavinin başarılı olabilmesi için erken tanı çok önemli.
Disgrafi Tedavisi ve Öneriler
Yazmaya başlamadan önce fiziksel egzersizlerle çocuğun kasları güçlendirilebilir, sağını solunu iyi kavraması sağlanabilir. Örneğin çocuğu düz bir çizgide yürütebilir ya da çeşitli engellerin arasından geçme çalışmaları yaptırılabilir. Çocuğun bilgisayarda, havada, tahtada, kartonda, gözü kapalı, ters elle, parmak boyasıyla harfleri değişik şekillerde süsleyerek yazı yazması sağlanabilir.
Yazmaya başladıktan sonra hatalı yazıları sildirip yeniden yazdırmamaya özen göstermelisiniz. Hatta hata sayısı azaldıkça bu başarıyı çocukla paylaşıp onu motive etmelisiniz. Üstesinden gelemediği kelimeleri başka cümleler içinde kullanıp pekiştirebilirsiniz.
Matematik Bozukluk Nedir?
Yazma bozukluğunun yanı sıra matematik bozukluk olarak adlandırılan diskalkuli ise başka bir problem. Bu da zeka geriliğiyle alakası olmayan bir problem. Çocuklarda yüzde 5 oranında matematik bozukluğuna rastlanıyor. Erkek çocuklara oranla kız çocuklarda daha fazla görülüyor. Fakat 1. sınıfa giden çocuklarda fark edilmesi biraz güç. İlkokul 2 ve 3. sınıfta daha çok anlaşılıyor.
Psikologlara göre diskalkulinin belirtileri: “Sayısal sembol kullanmada yetersizdirler. Hatalı hesaplamalar yaparlar ve normalin altında bir hızla yaparlar. Para üstü alıp verirken şaşırırlar, yer-yön duyguları zayıftır. Örneğin çocuk, işlem yapmanın tam olarak ne olduğunun farkına varamaz. Çıkarma işleminde sayının eksilmesi gerektiğini algılayamaz. Varlıkları gruplara ayıramaz ve kümeleştirmede güçlük çeker. Nesneleri küme haline getiremez. Aynı ve farklı nesneyi ayırt edemez. Anlamlı bir şekilde saymada güçlük çeker. ‘Sayı say’ denildiği zaman sayının ne olduğunu bilemez. Sayı, bu çocuklar için kağıt üzerine çizilen sembolden ibarettir. 6’yı 9, 3’ü E olarak algılar. Saati, çarpım tablosunu, tarihi, telefon numaralarını hatırlamaz. Bir işin ne kadar süreceğini kestiremez, sabahı öğleni karıştırır, yolunu bulmakta güçlük çeker ve sıkça kaybolur.
Matematik öğrenme güçlüğünün tedavisi için mutlaka bir psikoloğa başvuru yapmak gerekli. Psikolog, WISC-R zekâ testi önerebilir. Bu teste göre çocuğunuzun hangi alanlarda iyi, hangi alanlarda yaşıtlarından düşük seviyede olduğu saptanıp ona göre bir eğitim programı uygulanıyor.
Kaynak:
What is Disgraphy, What Are the Symptoms?