Bilgisayar Satın Alırken Nelere Dikkat Edelim?

Uzaktan eğitim sürecinde taşıanbilir bilgisayarlar (notebooklar), mini pc ler revaçtaydı. Yüzyüze eğitim süreci başlarken de talep devam edecek gibi. Çünkü  hem değişen alışkanlıklar, hem de sağladığı kolaylık ve konfor notebooklara olan ilgiyi sıcak tutuyor.  Bununla birlikte başta yayıncılık, oyun ve grafik işlemleri olmak üzere özel alanlarda çalışmak gerektiğinde masaüstü PC tercih edilmeli. İşletim sistemi seöimi ise kullanılacak yazılaımlara göre seçilmeli.  Sadece Windows’la çalışan programlar, sadece Linux’la çalışan programlar veya sadece MacOS gibi. İşletim sistemi seçimini belirleyen unsur daha çok kullanılacak programlarla ilgili. Bununla beraber arayüz alışkanlığı da önemli. Ne olursa olsun işletim sistemlerinin lisanslı olmasını öneririz. Linux bu konuda bir adım önde. Zira günümüzde çok sayıda Linux sürümü ihtiyacı fazlasıyla karşılama yeteneğine sahip.

Bilgisayar Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Önemli Hususlar

Bireysel kullanıcılar için alınabilecek 4 türlü bilgisayar vardır. Bunlar Laptop Bilgisayarlar, Masaüstü Bilgisayarlar, All In One ve Mini Pc olarak bilinen küçük ve kolay taşınabilir bilgisayarlardır. Bunlardan hangisini seçeceğinize karar vermelisiniz. Çünkü her birinin avantajları ve dezavantajları vardır. Bilgisayar satın alırken amacımızı belirleyelim.

1. Ne için kullanılacak?
2. Hangi programlar kullanılacak?
3. Taşınarak mı, sabit mi kullanılacak?
4. Bilgisayar için ayrılabilecek en yüksek bütçem ne kadar?
5. Video ve oyun amaçlı kullanılacak mı?

Tercih Öncelikleri

Taşınabilir bilgisayarlar olabildiğince hafif olmalıdır. Pil süresi fazla olmalı ve sessiz çalışmalıdır. Marka olarak geniş servis ağına sahip olmalıdır. Notebooklar için bir diğer olumlu özellik de ekran kalitesidir.
Bilgisayar sadece internet ve ofis yazılımları için kullanılacak ise temel donanım sveiyesinde bir bilgisayar yeterlidir. Bununla birlikte şartlar zorlanılarak en düşük işlemci olarak 10. nesil İ5 idealdir. Yine en az 8 GB RAM, 240GB M.2 SSD disk ilk aklımıza gelen temel özellikler olmalıdır.
Bilgisayar gibi teknolojik ürünler satın alırken karşılaşılan en büyük güçlüklerden biri özel terimlerin ne anlama geldiğini bilmemektir. Bilgisayarcınıza gittiğinizde size hep duyduğunuz ama ne anlama geldiğini bir türlü çözemediğiniz bir sürü isim söyler, zaten karışmış olan kafanız daha da karışır ve ya söylediği her şeyi kabul etmek zorunda kalırsınız ya da kandırılmaktan korktuğunuz için satın alma işini bir sonraki bahara bırakırsınız.
Şimdi bir bilgisayarın hangi parçalardan oluştuğunu, ne işe yaradıklarını, İngilizce ve Türkçe karşılıklarını en basit haliyle anlatalım. En basit hali buysa karışığı nasıldır kim bilir demeyin lütfen  oldukça sadeleştirdik. Şu konuları inceleyeceğiz:
– İŞLEMCİ
– ANA KART
– HAFIZA
– SABİT DİSK
– GÖRÜNTÜ KARTI
– MONİTÖR
– SES KARTI

İŞLEMCİ – CPU (Centeral Processing Unit – Merkezi İşlem Birimi)

Kimi bir kibrit kutusu, kimi ise bir el kadar boyutu olan silikondan yapılmış elektronik çiplerdir. Birçok kişi işlemcileri bilgisayarın beyni olarak kabul eder. Bu kısmen doğrudur çünkü bilgisayar denilen kutunun yaptığı işlemlerin neredeyse tamamını bu elektronik parça yapar. Sadece bilgi saklama konusunda bir görevi yoktur. Saniyede binlerce hatta milyonlarca işlem yapar kısacası mükemmel bir hesap makinesidir. Daha hızlı işlemci demek aynı anda yapılabilen işlem sayısının artması demektir. Bu da çalıştırdığınız programların hızını etkiler. Örneğin Excel tablolarınızın hesaplanması daha çabuklaşır veya oyunlarda duraklama olma ihtimali azalır. Bir de tabi aynı anda çalıştırılan program sayısı arttıkça işlemcinin hepsiyle aynı anda uğraşabilmesi için daha hızlı olmasında fayda vardır. İnternetin hızlı olmasıyla işlemcinin hiçbir alakası olmadığını da bilmenizde fayda var.
Peki işlemcinin daha hızlı olduğunu nasıl anlayacağız? Özelliklerine baktığınızda yanında xxxMHz veya xxxGHz yazar. MHz : MegaHertz, GHz : GigaHertz anlamına gelir ve işlemcinin hızını (frekansını) ifade eder. 1 GHz = 1000 MHZ dir yani 1.5 GHz demek aslında 1500 MHz anlamına gelir. Böylece basitçe karşılaştırarak hangisinin hızlı olduğunu anlayabilirsiniz (büyük olan hızlıdır). Yalnız dikkat etmeniz gereken bir nokta var o da bu kuralın sadece aynı tip işlemciler için geçerli olduğudur.
Öncelikle şunu bilmenizde fayda var; teknolojinin hızlı ilerleyişi ve fiyatların hızlı düşüşü nedeniyle şu anda piyasada bulabileceğiniz işlemcilerin en yavaşı olan Celeron işlemcilerin dahi hızı birçok işlem için oldukça yeterlidir. Hele ki şirketinizde bilgisayarı daktilo gibi kullanacaksanız ya da muhasebe işlemleri yapacaksanız en düşük işlemci dahi işinizi rahatlıkla görecektir. Ancak her türlü programı kapsamlı bir şekilde kullanmak, yeni çıkan üç boyutlu oyunları sorunsuz oynamak istiyorum diyorsanız işlemcinizi bütçenizin karşılayabileceğinin en iyisi olarak seçmenizde fayda var. Lütfen şunu da unutmayın; bilgisayarın hızını sadece işlemci etkilemez. Hafıza miktarı, ekran kartı hızı gibi faktörler de çok önemlidir ve belki de yavaş bir işlemci ile beraber bunların iyi olması sizin için daha mantıklı ve ekonomik olacaktır.

ANA KART – MOTHERBOARD / MAINBOARD

Bilgisayarın tüm parçalarının bağlandığı en büyük elektronik karttır. Kasa içerisindeki en büyük yeri işgal eder ve işlemci, hafıza, tüm kartlar ile tüm sürücü tipi aygıtlar bu karta bağlıdırlar. Bu aygıtlardan kart tipinde olanları direkt ana kart üzerindeki özel yuvalara takılır, diğer sürücü tipindeki aygıtlar ise özel kablolar vasıtasıyla ana karta bağlanırlar. Görevi ise tüm bu aygıtlar arasındaki iletişimi sağlamaktır. Vücudumuzla karşılaştırıldığında sinir sistemine karşılık geldiğini bile söyleyebiliriz. Bazı ana kartlar bahsedilen ek kartlardan bir kısmını içerirler. Örneğin ekran kartı, ses kartı gibi bazı kartlar ana kart ile bütünleşik olarak gelir ve kısmen daha ucuza malolur.

Ana Kart seçimi çok önemli bir konudur çünkü buna takılacak parçalar ile uyumlu olmaları zorunludur. Takılacak işlemcinin tipine ve hızına, takılacak hafızanın tipine, takılacak sürücülerin teknolojilerine uygun ana kart seçilmesi gerekir.
Normalde profesyoneller haricinde hiçbir müşteri ana kart seçmek zorunda kalmaz çünkü bilgisayarcıya söylediğiniz sadece bilgisayarınızın ne kadar hızlı ve kapasiteli olmasını istediğinizdir. Gerisini bilgisayarcınız kendisi halleder. Seçtiğiniz işlemci, hafıza, sürücülere göre ana kart seçimini yapar ve size bunu verir. Ama sizin bilmeniz gereken nokta bilgisayarcıların sizin ihtiyaçlarınıza en uygun ana kartı değil ihtiyaçlarınızı minimumda karşılayacak ana kartı vereceğidir. Bu şekilde hem sizi memnun ederler hem de maliyeti minimumda tutabilirler.
Peki bu en iyi durum mudur? Maalesef değildir çünkü birkaç ay sonra işlemcinizi değiştirmek ve bilgisayarınızı hızlandırmak istediğinizde ana kartınızın yeni takmak istediğiniz işlemciyi kabul etmediğini öğrenip hüsrana uğrarsınız. Hem işlemciyi hem de ana kartı yenilemek zorunda kalırsınız, kim bilir belki başka parçaları da… Ana kart ile bütünleşik olarak gelen ve maliyeti azaltmayı hedefleyen ekran kartları ve ses kartları gibi ek kartların performansları da sizi memnun etmeyebilir. Hatta bazen köşe başındaki bilgisayarcınız size ihtiyaçlarınızı dahi karşılamayacak bir ana kart verir ve birkaç gün içinde çıkan sorunlarla boğuşup durursunuz. Yapmanız gereken güvenilir firmalarla bağlantıya geçmek.

HAFIZA / BELLEK – RAM (Random Access Memory)

İşlemcinin yapamadığı bir işi yani geçici bilgi saklama işini yapan ufak elektronik bir karttır. Ana kart üzerindeki özel hafıza yuvalarına takılır. O anda çalışmakta olduğunuz programlardaki, oyunlardaki tüm aktif bilgiler bu hafızada saklanırlar. Çalışılan programın kompleksliği ile aynı anda çalışılan program sayısının fazlalığı bu hafızanın yeterli olup olmadığını belirleyen etmenlerdir. Bahsettiğimiz bilgiler bu hafızada geçici olarak saklanırlar yani bir program kapatıldığında bununla ilgili bilgiler hafızadan silinir. Bilgisayar kapatıldığında ise hafızadaki tüm bilgiler silinir. Kalıcı olması gereken tüm bilgiler sabit disklerde saklanırlar. Hafıza sadece anlık bilgi alışverişinin çok hızlı bir şekilde sağlandığı bir elektronik karttır.

SABİT DİSK (SÜRÜCÜ) – HARD DISK / HARD (DISK) DRIVE

Bilgisayarınızdaki tüm programların, kalıcı bilgilerin, yazılarınızın resimlerinizin, müziklerinizin kısacası tüm dosyalarınızın kaydedildiği aygıttır. Kapalı bir kutu gibi görünür ancak içinde yüksek hızda dönen diskler ve bu disklere manyetik olarak kayıt yapabilen bazı kafalar vardır. Bilgisayarın belki de en önemli parçasıdır çünkü içinde hareketli parçalar olduğu için bozulma ihtimali daha yüksektir ve bozulduğu takdirde kaydedilmiş bilgilerinizin geri getirilmesi neredeyse imkansızdır. Bilgisayarınızdaki herhangi bir parçayı değiştirmek zorunda kalsanız dahi bilgilerinize yeniden kavuşursunuz ancak sabit diskinize bir şey olursa kaydettiğiniz her şey ve tüm emekleriniz birden yok olabilir. Bu yüzden önemli bilgilerinizi yedeklemenizi (CD, Tape gibi bir başka aygıta kaydetmenizi) öneririz.
Sabit diskler günümüzde büyüjk kapasitelere ulaşmıştır. SSD diskler, HDD disklere göre hem okuma hem de yazma hızı bakımından daha yüksek değerlere ulaşmaktadır. Bu nedenle biraz pahalıdır. SSD ve HDD diskin birlikte kullanıldığı sistemlerde işletim sisteminin hızlı açılması için SSD üzerine kurulumu tercih edilir. Örneğin 120 GB SSD’lik diske Windos’u kurup depolama alanı olarak kullanılmak üzere 1 TB’lik disk takmak maliyeti düşürebilirsiniz.

EKRAN (GÖRÜNTÜ) KARTI – GRAPHICS CARD (BOARD) / VIDEO CARD

ilgisayarınızın monitöründe görmüş olduğunuz görüntüler ekran kartı adı verilen bir elektronik kart vasıtasıyla sağlanır. Bilgisayarın iletmiş olduğu komutlar ana kart üzerine takılmış olan ekran kartında görüntü sinyallerine dönüştürülür, bu sinyaller monitöre ulaştığında da görüntüye dönüştürülür. Görüntülerin kalitesi, monitörden önce ekran kartına bağlıdır. Ekran çözünürlüğünüzün yüksekliği, oyunlardaki grafiklerin güzel ve hızlı olması, tasarım işlemlerindeki görüntü hızları, direkt ekran kartınızın özellikleriyle belirlenir. Yeni teknoloji ekran kartları bilgisayarların yapması gereken bazı işlemleri kendi üzerlerine aldıkları için bilgisayar hızlarında rahatlıkla fark edilebilecek artışlar sağlanır.

MONİTÖR / EKRAN – MONITOR

Bilgisayar içerisinde olan biteni görmenizi sağlayan aygıttır 🙂 Bilgisayara çok yakın olmayan birçok kişi monitörleri bilgisayarın kendisi zannederler oysa monitörler televizyonlardan dahi daha az iş yaparlar çünkü tek görevleri bilgisayardan (ekran kartından) gelen görüntü sinyallerini görüntüye çevirmektir. İçerisinde bilgisayar ile bağlantılı olan bir işlemci gücü yoktur. Fiyatları ise televizyonlarla aynı gibidir, görüntü kaliteleri ise çok daha yüksektir. Monitör seçerken önemli olan noktalar ayrıntı bölümünde ele aldığımız ekran büyüklüğü, desteklediği maksimum çözünürlük, tarama hızı ve nokta (dot-pixel) büyüklükleridir.

SES KARTI – SOUND CARD

Normal şartlar altında bir bilgisayar sadece bip sesleri çıkartabilecek kapasiteye sahiptir. Kasanın içinde basit bir hoparlör vardır ve önemli uyarılarda, sorunlarda bip sesleriyle sizi uyarır. Ses kartları ise bilgisayarınıza mükemmel ses özellikleri kazandırırlar. CD’den bir müzik dinlemenin yanında filmlerin tüm seslerini değişik efektler de kazandırarak dinleyebilirsiniz. Kendi müziklerinizi yapabilirsiniz. Oyunlardaki 3 boyutlu ses özelliklerinin tadını çıkartıp odanızı bir sinema salonuna bile çevirebilirsiniz.
Kaynak Link: https://www.imgelem.com.tr/bilgisayar-satin-alirken-nelere-dikkat-edelim.htm